επιτέλους κάτι αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε..

Μήπως εκεί που κατασκευάζονται οι Νόμοι επικρατεί Ιαβέριος κατεύθυνση και πολιτική!

Σε όλα αυτά˙ τα τόσα πολλά, που είπε εχθές το βράδυ, στον χαριέστατο κο Πρετεντέρη, ο κύριος Μητσοτάκης, που ούτε λίγο ούτε πολύ ό ίδιος, με το γνωστό ύπουλο τρόπο της έμμεσης προπαγάνδας του, κόντεψε να μας γεμίσει με ενοχές όλους μας τους Έλληνες, ως υπερκαταναλωτικά τέρατα που δεν φειδόμαστε την μοίρα των νεώτερων γενιών˙ ενδιαφέρουσα απάντηση αποτελούν κάποιες επισημάνσεις από το άρθρο του σημερινού ριζοσπάστη, που δεν θα μας κάνει κακό αν τις διαβάσουμε:

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΓ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΣΚΕΨΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΡΧΗΓΩΝ

Με την ξεκάθαρη θέση ότι γενεσιουργός αιτία της οικονομικής κρίσης είναι η ίδια η λειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος και όχι τα υπαρκτά ζητήματα της διαφθοράς, το ΚΚΕ συμμετείχε στη χτεσινή συνάντηση των πολιτικών αρχηγών που συγκάλεσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με θέμα τη διαφθορά και τη διαφάνεια. Όπως είχε από την πρώτη στιγμή προειδοποιήσει το ΚΚΕ, τίποτα ουσιαστικό δεν προέκυψε για τα λαϊκά στρώματα από τη χτεσινή σύσκεψη. Οι προτάσεις που κατατέθηκαν από την πλευρά των κομμάτων αντανακλούν τη στρατηγική τους, είναι λίγο έως πολύ διατυπωμένες αρκετές φορές και από αυτή την άποψη, τίποτα πραγματικά καινούριο δεν ακούστηκε. Εκ μέρους του ΚΚΕ, η ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος Αλέκα Παπαρήγα επανέλαβε ότι η διαφθορά είναι σύμφυτη με το σύστημα της εκμετάλλευσης και πως η κυβέρνηση έχει αντιλαϊκό σχέδιο εξόδου από την κρίση, στο οποίο το ΚΚΕ δεν πρόκειται να προσφέρει καμιά συναίνεση. Ξεκαθάρισε ότι το ΚΚΕ, χωρίς να παραγνωρίζει τα υπαρκτά σκάνδαλα, επικεντρώνει στα πραγματικά προβλήματα του λαού. Παράλληλα, κατέθεσε σειρά προτάσεων και μέτρων που χτυπάνε στην καρδία της την καπιταλιστική κερδοφορία και ξεσκεπάζουν -στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό- την πολιτική της διαπλοκής του κράτους με τις επιχειρήσεις σαν το βασικό θερμοκήπιο όπου εκκολάπτεται η διαφθορά.Ανάμεσα σε άλλα, το ΚΚΕ ζήτησε να αλλάξει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών, να καταργηθεί το φορολογικό απόρρητο παντού, να φορολογείται το μεγάλο κεφάλαιο με 45%. Η Αλέκα Παπαρήγα στάθηκε σε μεγάλα και υπαρκτά σκάνδαλα σε βάρος του λαού, όπως τα χρέη τραπεζών και κυβερνήσεων στα ασφαλιστικά Ταμεία, η διασπάθιση των αποθεματικών των Ταμείων στο Χρηματιστήριο, οι οφειλές του κράτους προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση, η βουλευτική σύνταξη κ.ά. Τέλος, με αφορμή τη συζήτηση για τα οικονομικά των κομμάτων, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ ξεκαθάρισε για μια ακόμη φορά πως το Κόμμα δεν πρόκειται να δώσει σε κανέναν τα ονόματα των χιλιάδων μελών, φίλων και οπαδών από τα λαϊκά στρώματα που το ενισχύουν από το υστέρημά τους, ενώ σε ό,τι αφορά το νέο εκλογικό νόμο ξανάβαλε τη θέση του ΚΚΕ για απλή αναλογική και λίστα. Τις θέσεις που το ΚΚΕ παρουσίασε στη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών, αλλά και τη στάση του Κόμματος απέναντι στις απόψεις που διατυπώθηκαν, παρουσίασε η Αλέκα Παπαρήγα σε συζήτηση που είχε με τους δημοσιογράφους στα γραφεία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Κόμματος στη Βουλή, αμέσως μετά τη σύσκεψη. Την εισηγητική ομιλία της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και τις ερωταπαντήσεις με τους δημοσιογράφους καταγράφει ο σημερινός «Ρ».

Ένα μικρό παράδειγμα στην πρώτη παράγραφο των υποσημειώσεων μου αποτελούν οι νόμοι του σημερινού συστήματος, που στην Πάτρα προ έτους πρωτοδίκως κρίθηκε σκάνδαλο κατά όλων των ασφαλιστικών ταμείων με 13ετη φυλάκιση των υπευθύνων, αλλά με αναστολή! Αν όλο το σύστημα δεν όζει, τότε πράγματι βρωμάμε όλοι μας!
Επίσης για να αποδώσω τα του καίσαρος τω καίσαρι, αναρωτιέμαι τι φοβάται το Κ.Κ.Ε; Αν είναι και δώσει τα ονόματα των δωρητών του, δεν νομίζω ότι θα μπουν φυλακή αν είναι τίμιοι, γιατί αν πράγματι μπουν, τότε θα 'χει μπεί πριν απ' αυτούς και πάλι όλος ο λαός πίσω απ' τα κάγκελα. Κι εδώ η αδιαφάνεια κι ο εξ' αυτής διασυρμός δεν ωφελεί κανένα.
άγγελος κότσαρης

Πολιτικός Κινηματογράφος

Bill Murray

Τζόν Χέρτ Gael garcia bernal

Ντε Κίρικο

Ντε Κίρικο Ισαάκ Ντε Μπανκολέ και Γιούκι Κούντο

Σαράντης Καραβούζης

Σαράντης Καραβούζης

Τιλντα Σουίντον

Ισαάκ Ντε Μπανκολέ

ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ THE LIMITS OF CONTROL
Ο καταξιωμένος σκηνοθέτης Τζίμ Τζάρμους μέσα από τη στοιχειώδη αφηγηματική γραφή του στην νέα του αυτή ταινία «ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ (THE LIMITS OF CONTROL)» …˙ ακροπατώντας μετέωρος σε τεντωμένο, σαν τρίχα, λεπτό σχοινί αφηγηματικής ισορροπίας, και μέσα σε ατμόσφαιρα λιτού και υποβόσκοντος κινηματογραφικού ύφους underground, στα όρια δηλαδή κατανόησης του θεατή˙ προσπαθεί, να βγάλει προς τα έξω τη δραματική αντίφαση να χαθεί ή να μην χαθεί η λευτεριά του Υποκειμένου μέσω του ελέγχου του από το ψευδεπίγραφο αντικειμενικό υποκείμενο! Τρόπος και μέσον κατ’ εξοχήν το οποίο χρησιμοποιεί στην ουσία το καπιταλιστικό σύστημα, ετούτη τη φορά, για να καπελώσει την ανεξαρτησία του Υποκειμένου. Στη ταινία, η φαντασία του Υποκειμένου μαζί με την εμβάθυνση του σε Βουδιστικές φιλοσοφικές πρακτικές ψυχεδελικού τύπου, όπως του τάι τσι και κουί κόνγκ, συμπυκνωμένες όλες μαζί στη μεταφορική μορφή της χορδής ενός μαγικού βιολιού, φαίνεται να αποτελούν το όπλο εξόντωσης της Βαρβαρότητας και του ελέγχου του κυρίαρχου συστήματος. Όμως και σε τελική και πιο βαθύτερη ανάλυση αναδεικνύεται από τον ίδιο τον σκηνοθέτη, πως μόνον η ίδια η διαχρονικώς επιμένουσα Στάση Ζωής και κυρίως η έμφυτη Γνώση του Υποκειμένου είναι μάλλον αυτά που τελικώς βάζουν τη θηλιά στον λαιμό του μεγάλου αδελφού, λίγο πριν και αμέσως μετά την επικράτηση του Νέου κόσμου του Όργουελ (1984). Ανάμεσα απ’ το αισιόδοξο και το απαισιόδοξο, με ανεπαίσθητο χιούμορ ερμηνευτικό και μόνον, Ταινία βαθειά ανατρεπτική και γι’ αυτό σταθερά κολλημένη στο χείλος του πουθενά και της τρυφερότητας. Μιας Πανανθρώπινης (sic) Yποκειμενικής τρυφερότητας. Ταινία˙ με λόγο και χωρίς λόγο˙ που όμως παντού μέσα της πλανιέται το αινιγματικό Υποκείμενο, σαν αόρατος Άγγελος, πάνω και μακριά στο Συμπάν που δεν έχει κέντρο και άκριες, κι ό οποίος αγναντεύοντας διαρκώς περιμένει τη στιγμή που αποφασιστικά και θλιμμένα θα τιμωρήσει τα ίδια του τα θαυμαστά αντικειμενικά έργα!
Άμα, γυρίζοντας σπίτι, σκεφτείς καλά αυτή τη ταινία πιθανόν και να την συμπαθήσεις. Και αν έτσι συμβεί πάει να πει ότι κάτι κέρδισες απ’ την πάλη σου με τον ίδιο σου τον αντικειμενικό! (sic) εαυτό! Ταινία κυρίως για νεαρά Υποκείμενα που ελπίζουν καλύτερες κοινωνίες απ’ αυτές του σήμερα˙ αλλά και για μεγαλύτερα Υποκείμενα, που χωρίς να γλύφουν και να συμμαχούν με το σύστημα, περιμένουν εντός των ορίων ελέγχου κάποιος, κάποιοι; να το αλλάξουν! Το σκεπτικό του Τζίμ Τζάρμους τελικά μου θυμίζει την φιλοσοφία του Αιγύπτιου διανοούμενου Ναγκίμπ Μαχφούζ με τη διαφορά, ότι ο πρώτος βιασμένος, χωρίς εκδικητικές μικροεπιδιώξεις, επισπεύδει την Επανάσταση, με τον αρχηγικό και πλήρη αυτοέλεγχο του Υποκειμένου του, βασιζόμενος σε αποστασιοποιημένες απ’ την πεζή πραγματικότητα υπερβάσεις, υπερβάσεις αδοκίμαστες διαχρονικά, ο δεύτερος πιο απλουστευτικός και ίσως πιο αληθοφανής και πιο κοντά στα Ανθρώπινα βλέπει ότι η Επανάσταση συντελείται καθημερινά μέσα από την διαχρονική Στάση και Θέση Ζωής των Υποκειμένων. Βεβαίως και στις δύο περιπτώσεις, ας σημειωθεί σαν τελική διάκριση, το ότι μόνο ο δεύτερος τιμήθηκε με νόμπελ και όχι ο πρώτος. Μπορεί κι αυτό να έχει ή να μην έχει τη σημασία του!
Από εκεί και πέρα η Μαδρίτη, η Ισπανία σε πλάνα του Τζάρμους μου θύμισαν πίνακες του φίλου μου Σαράντη Καραβούζη και του de kiriko. Πίνακες της πραγματικής και της αρχαίας και βαθειάς θλίψης, στο επ’ άπειρον; του Υποκειμένου.
Η φωτογραφία Christopher Doyle επεξηγηματική και στις λεπτομέρειες της διακρίνεται και διαρκώς υποβοηθά την ηθελημένη σκηνογραφικά λιτότητα της αφήγησης.
Οι ηθοποιοί υπέροχοι στις ερμηνείες τους! Με τον Ισαάκ Ντε Μπανκολέ, ξεχωριστό και τέλειο, σαν, σε λαξευμένο γρανίτινο βράχο, εικόνα του εκτός ελέγχου Υποκειμένου. Με την Τίλντα Σουίντον, σαν πλάσμα εξωτικό και αιθέριο φιλοσοφημένης μεταφυσικής πραγματικότητας, στα όρια του εκτός ελέγχου κι αυτή. Και με όλους τους άλλους όπως τους: Τζον Χερτ, Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ, Μπιλ Μάρεϊ, Γιούκι Κούντο, κ.α, σωστούς ο καθένας και εντυπωσιακούς ανάλογα με την ερμηνευτική θέση (μικρή ή μεγάλη) που γι’ αυτήν επιλέχτηκαν από τον πρωτοποριακό σκηνοθέτη Τζίμ Τζάρμους.
Και πάλι λεω, ότι η ταινία αν και δύσκολη σε πρώτη ματιά, εν τούτοις για τους νέους και τους μεγαλύτερους και όπως τους περιέγραψα πιο πάνω, σαφώς σκιαγραφεί την πρόοδο του Υποκειμένου και την Πανανθρώπινη διαχρονική Ελπίδα του να ξεπεράσει τον εαυτό του έξω απ’ τα όρια του ελέγχου κάθε συστήματος! Γι’ αυτό και την συνιστώ.
Άγγελος Κότσαρης
19. 11. 09

Η Επανάσταση Ιστορικά γίνεται μόνο από τους Λαούς!

Κατ' αρχήν Λυπάμαι για τους Αστυνομικούς, όπως το ίδιο λυπάμαι κάθε φορά και για τις γνωστές υπερβάσεις στο καθήκον κάποιων αστυνομικών! Όμως είμαι απλός άνθρωπος 70 χρόνων και δεν έχω ακόμη καταλάβει τι συμβαίνει στο βάθος των ενεργειών αυτού του φαινομένου που εύκολα σήμερα απ' όλους σχεδόν ονομάζεται τρομοκρατία. Είναι όντως τρομοκράτες οι νεαροί με τα καλάσνικοφ και ποιές επαναστατικές ιδέες τους οδηγούν σε ποιά γελοία επανάσταση αφούέτσι κι αλλιώς Επανάσταση δεν κάνουν και ούτε το σαθρό Σύστημα αλλάζουν με τις μεμονωμένες τους ενέργειες! Αν όχι ποιοί κρυφοί μηχανισμοί τους οδηγούν στην κατατρομοκράτηση των Πολιτών και στην συνεχώς μείωση των ατομικών δικαιωμάτων τους! Αν και το τελευταίο δεν υπάρχει, ας μας πει καθαρά το κράτος ότι πρόκειται περί ψυχοπαθών και ας πάψει επιτέλους να χρησιμοποιεί τον όρο τρομοκρατία, που είναι και ύποπτα ξενόφερτος και μεγάλη ζημιά κάνει και στην Ομόνοια των Ελλήνων αλλά και στην κατάκτηση της Δημοκρατίας με αγώνες κι όχι βεβαίως εγκληματικούς! Με την έννοια και μόνο αυτή συμφωνώ με τον φίλο υπουργό στο ότι η Δημοκρατία δεν τρομοκρατείται! Αν ξέρει ας μας διαφωτίσει, καιρός είναι!

Πρώιμη γκρίνια…..

Ο Βασιλιάς απέθανε! Ζήτω ο νέος Βασιλιάς της Bananiasland!

Ο γαλαζοαίματος πρώην ηγέτης της bananiasland Μπαλαφούσκας o ανεπρόκοπος απεχώρησε. Το μουσικό ιντερμέτζο της αποχώρησης του πανελλαδικά το ερμήνευσε η Ναργκίς: «Καρδιά μου καημένη πως βαστάς και δεν ραγίζεις!» Ημέρες δραματικές, με ανθρώπινη κατανόηση για τις προσωπικές και οικογενειακές φήμες˙ προπάντων δάκρυα ποτάμι για το τι θα απογίνει το αποτυχόν κόμμα, λες και τρις μέρες τώρα από το πρωί μέχρι το βράδυ τρίβουμε συνέχεια ινδικό κρεμμύδι. Και βέβαια «ποιητικά» στο τέλος κι εγώ μελαγχολώ κι αναρωτιέμαι, άραγε τι θα απογίνουν τα Προβλήματά μας τώρα που οι βάρβαροι φαίνεται στα ξαφνικά να μας αποχαιρέτησαν για πάρα πολύ καιρό !
Πράγματι είναι αλήθεια ό,τι, ότι και να ‘γινε, καλύτερο στην παρούσα φάση δεν μπορούσε να γίνει στην χώρα της μεγάλης Μπανάνας!
Γι’ αυτό: Ζήτω ο νέος μας Βασιλιάς ο ελπιδοφόρος, ο μεγάλος Σάκα Ομπάμα! Ο νέος Καράμπελας της Bananiasland!
Ας μην παρασκοτιζόμαστε όμως στην Bananiasland γιατί αν και όλα, και μάλιστα από την αρχή, κάτι πάντα σηματοδοτούν, εν τούτοις η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, αλλά αγέραστη, σαν την σχωρεμένη τη Βουγιουκλάκη, στο τέλος παραμένει ίδια στην αιωνιότητα. Έτσι κι αλλιώς στη Bananiasland για όλα πάντα υπάρχει δικαιολογία. Για όλα ας είν’ καλά, ο νέος Καράμπελας και το αποτέτοιο της Χάϊδως˙ προπάντων ο κουμουνιστοφάγος Παγκαλόγιωργας! Πάνω απ’ όλα, η ιστορική μνήμη των ηγετών, η διαχείριση και η ηγεμονία στη πολιτική!
Από εκεί και πέρα τα ανεξήγητα της μη συμμετοχής, στην κατά τα άλλα γραφειοκρατική Κυβέρνηση των σοφών, του Παπουτσή, του Τζουμάκα, του Σκανδαλίδη κι ίσως και άλλων θα βολευτούν στην λησμονιά! Pretederisius Philosofia!
Καλή επιτυχία στους άξιους. Ο Λαός ακόμη ελπίζει!
Έτσι, ότι δεν βλέπετε κάτω από την φούστα δεν απαγορεύεται να το φανταστείτε, μπορεί τα απόκρυφα του νέου Καράμπελα τελικά να μας γεμίσουν με εθνική υπερηφάνεια. Είδωμεν για κάποιο διάστημα!

THE INTERNATIONAL

Με τους Κλάιβ Όουεν, Ναόμι Γουάτς, Άρμιν Μίλερ-Σταλ

του σκηνοθέτη Τομ Τίκβερ

Η καταπληκτική αυτή ταινία του σκηνοθέτη Τομ Τίκβερ, για μένα τον πρωτόβγαλτο γηραλέο κύριο, που κατά τα άλλα καλό θα ήταν να κάθονταν στο σπίτι του, ή μάλλον στ’ αυγά του, αποτέλεσε αιτία να νοιαστώ και να πάρω νωρίτερα τουs β blogers μου μέσα στο σινεμά. Επίσπευσα την λήψη φαρμάκων μου στο σινεμά, όχι γιατί η αδρεναλίνη μου ανέβηκε στα ύψη, μέσα στο μουσείο Guggenheim, ούτε καν για τα πολλά αίματα, που πολύ συχνά κυλούσαν σαν το ποτάμι από στομάχια θώρακες και κεφάλια. Το κλιμακωτό άγχος μου και ο κλιμακωτός προβληματισμός μου, που επίσης κλιμακωτά συνεχώς έβαζαν σε κίνδυνο τον διψασμένο ολοένα και για περισσότερο αίμα καρδιακό μου μυ, δεν ήταν η σκηνοθεσία, η οποία μάλιστα σε γενικές γραμμές στην πραγμάτωση της αληθοφάνειας της, δεν διαφέρει πλέον από φυσικές περίπου ανάλογες σκηνές βίας, που τώρα τελευταία βλέπουμε και στην Αθήνα, και που λίγο πολύ σαν έξεις αρχίζουμε, όπως και με όλα τα καλά του παγκοσμοποιημένου πολιτισμού μας, να τις συνηθίζουμε και μάλιστα να μην μας φθάνουν. Την ξεχαρβάλωτη καρδιά μου δεν την τάραξαν οι ερμηνείες των ηθοποιών– δεν ήταν καν αυτοί, που κατά την γνώμη μου μέσα σε τέτοιο ορυμαγδό ψυχικών συγκρούσεων δεν έκαναν ότι έπρεπε να κάνουν, και δεν έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό – κι εδώ, με εξαίρεση, ας σημειωθούν οι ερμηνευτικές ικανότητες του Άρμιν Μίλερ-Σταλ που αληθινά υπερέχουν.
Εκείνο που πραγματικά, σαν τα ψηλά τα γράμματα στα τραπεζικά συμφωνητικά, με έκανε να δεινοπαθώ, και να αισθάνομαι έντονη την αίσθηση της προαναγγελλόμενης στηθάγχης μου, ήταν ο λόγος του σεναρίου, που πίσω, πίσω και με δυσκολία, χωρίς να υποκρύπτεται, ζητάει τα ρέστα τώρα των περίκλειστων, εντός της οικίας μου, σκέψεων μου, κυρίως στο ότι δήθεν ο έλεγχος των χρεών και οι γκρεμισμένες γέφυρες με οδηγούν, πριν απ’ την ώρα μου, στην παράπλευρη απώλεια της αισιόδοξης συνείδησης μου, μια και αδύνατος κι όχι αδίστακτος, βρίσκομαι έτσι κι αλλιώς στο έλεος της διαφθοράς του καπιταλιστικού συστήματος, και των διεφθαρμένων αφεντικών του στο σύνολό τους, ως επίσης κι όλων των ρεταλιών του, των άλλων των υπόλοιπων, που κι αν δεν το υπηρετούν, το χειρότερο κάνουν ότι δεν το καταλαβαίνουν, ενώ την ίδια ώρα, σκύβοντας το κεφάλι, πίσω από τις ύαινες κι οι ίδιοι ίδια καιροφυλακτούν με το ευτελές το πάθος τους, λιγούρηδες, να ροκανίσουν όποιο σκουπίδι κόκαλου περισσεύει απ’ τ’ αφεντικά του.
Η κρίση αν και τεχνητή έτσι κι αλλιώς κατέφθασε. Κι όπως και κάθε κρίση δεν έχει μόνο τα κακά, έχει και τα καλά της. Την κατρακύλα των Ρωμαίων, μπορεί με καθυστέρηση αιώνων, όμως την διαδέχτηκε η Αναγέννηση και ο αιώνας του Διαφωτισμού.
Πάντως όπως κι αν έχει, χωρίς να είμαι ούτε υπερφίαλα αισιόδοξος μα ούτε και μωρά το ίδιο απαισιόδοξος, δεν πιστεύω ότι η κρίση θα βάλει φραγμό στους πολέμους στη Νιβηρία!, στη μέση Ανατολή και αλλού. Δεν πιστεύω ότι η κρίση θα βάλει φραγμό στην μη απόδοση αληθινής δικαιοσύνης. Δεν πιστεύω ότι η κρίση θα φέρει τον Κινηματογράφο πιο κοντά στην αντικειμενική αλήθεια. Για όλα χρειάζεται πιστεύω αγώνας μόνο με περισσότερη γνώση και καλύτερη παιδεία. Έτσι κι αλλιώς δεν πιστεύω ότι η κρίση αφορά τους λαούς, μια και αυτοί έτσι κι αλλιώς προς το παρόν θα ‘ναι ακόμη οι χαμένοι. Πιστεύω όμως στους λαούς και ξέρω πως Ιστορικά, αν και σιγά, σιγά και λίγο, λίγο στους αιώνες, όλοι μαζί αλλάζουνε, κι όχι με υπερήρωες του τύπου ή του ψυχισμού του Σάλιντζερ ή του τύπου και του φιλότιμου μαφιόζων, όταν το θέλουνε την Ιστορία.
Για τα ψηλά τα γράμματα της ταινίας και ιδιαίτερα για νέους, που η σκέψη τους άρχισε να καλπάζει προς τον σωστό το δρόμο, αξίζει η ταινία να την δουν. Έτσι και τα δικά τους χρήσιμα τα συμπεράσματα θα βγάλουν, και θέση ανάλογη θα πάρουν, σαν χρειαστεί να ‘ρθουνε αντιμέτωποι με ψευδεπίγραφα, και ανιστόρητα εντελώς, τετελεσμένα πεπρωμένα!

Άγγελος Κότσαρης

ΣΚΛΑΒΟΙ ΣΤΑ ΔΕΣΜΑ ΤΟΥΣ


Η ιστορία της ταινίας σκλάβοι στα δεσμά τους, που σκηνοθέτησε ο άξιος επτανήσιος σκηνοθέτης Τώνης Λυκουρέσης, στηριζόμενη στο γνωστό μυθιστόρημα του σπουδαίου Κερκυραίου συγγραφέα Κωνσταντίνου Θεοτόκη, πρέπει να αποτέλεσε, για τον πρώτο, πάθος πατριωτικό αλλά και σύγχρονα τεράστιο ιδεολογικό και πολιτικό πειρασμό. Πιστεύω επίσης ότι ο ίδιος θα πρέπει να βρέθηκε κάτω από τεράστιο Ιστορικό δίλλημα, αλλά και την ανάγκη συνέπειας στην δυσβάστακτη ευθύνη για την μεταφορά της ιστορίας «των σκλάβων στα δεσμά τους» στον κινηματογράφο.
Πραγματικά, εδώ, δεν μιλάμε για όποια κι όποια Ιστορία. Δεν μιλάμε για Ιστορία, που η καθημερινότητα νωθρή και αδιάφορη, σαν της δικής μας εποχής, πνίγεται μες στα τέλματά της. Η Ιστορία για την οποία μιλάμε εκτυλίσσεται στα χρόνια που ο σπόρος της Επανάστασης, πρώτη φορά μετά τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς, φύτρωσε και στον τόπο μας˙ και μάλιστα στα Ιόνια νησιά.
Στα Ιόνια νησιά˙ που αφού περάσαν σαν κατακτητές και έφυγαν πρώτα οι Ενετοί˙ μ’ ότι ελάχιστο καλό, μα περισσότερο μ’ ότι κακό πίσω τους άφησαν ετούτοι˙ έφθασαν πιο δριμύτεροι και πλέον πιο καταπιεστικοί οι Γάλλοι στρατοκράτες.
Με πονηριά ετούτοι οι τελευταίοι διέδωσαν σαν δόλωμα, μα όχι σαν δικαίωμα, στους απ’ τα χρόνια της Ενετοκρατίας καταπιεσμένους νησιώτες, όλες εκείνες τις ιδέες, τις δήθεν περί ισότητας κ.λπ. κ.λπ. της Γαλλικής δικής τους Επανάστασης!
Ιδέες βέβαια˙ που έστω κι αν και στα κρυφά, κατά τον Θεοτόκη, τις ενστερνίστηκαν πρώτοι, απ’ τους άλλους Έλληνες, βασανισμένοι οι νησιώτες˙ εν τούτοις λουφαγμένοι, μια κι όλα πάντα τότε τα φόβιζε η σκλαβιά, στα γρήγορα δεν το μπορέσανε και να τις κάνουν πράξη.
Παρ’ όλα αυτά Ιδέες˙ που εν τούτοις λίγο το λίγο αργότερα θα ‘βρισκαν γόνιμο και καρπερό το έδαφος να αναπτυχτούν˙ και θα ‘διναν φτερά και ενθουσιασμό σ’ όλους του Έλληνες, μα πλέον και στα φανερά, για να παλέψουν, όπως οι γιακωβίνοι κι οι ξακουστοί οι καρμπονάροι, και ν’ ανατρέψουν την άθλια εκμετάλλευση, που επί ολόκληρους αιώνες υφίσταντο από τους ξένους και τους υποτελείς, διορισμένους απ’ αυτούς, ντόπιους κατακτητές τους.
Οι σκλάβοι βέβαια στα δεσμά τους δεν είναι ο λαός. Αυτό και για τον ευφυή συγγραφέα θα αποτελούσε θέση πασίγνωστης κοινοτυπίας. Οι σκλάβοι στα δεσμά τους είναι απ’ την άλλη τη μεριά. Είναι οι άρχοντες, και μάλιστα οι εκφυλισμένοι απ’ αυτούς, μαζί με τη κατάρα της Ύβρης της Ιστορικής, που χρόνο με το χρόνο, και πάθος με το πάθος τους, κυρίως με τις αδικίες, την απληστία, την σπατάλη και την αλαζονεία τους, Μοιραία και Αέναη η Απόδοση Θεϊκής ( Διάβαζε Ανθρώπινης) Δικαιοσύνης, σκάβει κάτω απ’ τα πόδια τους, σε χάος απροσμέτρητο τους λάκκους τους, μέχρι που μέσα σε αυτούς ολότελα, σαν Τραγωδίας κάθαρση του ανθρώπινου του γένους, στα τάρταρα να τους γκρεμίσει.
Εδώ έχει αξία πράγματι η σκηνοθετική μαεστρία του Τώνη Λυκουρέση στη μεταφορά της ιστορίας, των σκλάβων στα δεσμά τους, του Θεοτόκη, στο κινηματογράφο. Αν και δύσκολο έργο η σκηνοθετική μεταφορά, εν τούτοις τελικά η Ιστορία αποδόθηκε άριστα, από τον Λυκουρέση, με σεβασμό προς στον σοφό λόγο, του συμπατριώτη του επτανήσιου Συγγραφέα, και με την επί πλέον αξιόλογη βοήθεια, πέραν της σκηνογραφικής του δεινότητας, ενός υπέροχου σεναρίου.
Η εποχή αναστήθηκε σκηνογραφικά και ενδυματολογικά. Και το νόημα του συγγραφέα ήρθε και κόλλησε, ένα αιώνα μετά, στη συνείδηση όλων μας. Ήρθε και κόλλησε˙ επί δικαίων, δίνοντας μάθημα λύτρωσης κι ελπίδας˙ και επί αδίκων, δίνοντας τελεσίδικα την πανανθρώπινη κατακραυγή, όπως αυτή, που ίσως και σήμερα την παίρνουν,επί ματαίω βέβαια, όλοι οι άφρονες της Κρίσης, που όμως πάντα οι ίδιοι και την δημιουργούν κι έχουν και την ευθύνη της χωρίς ποτέ ως τώρα, πάντα αμετανόητοι, να την πληρώνουν όπως στ' αλήθεια τους αξίζει.
Βέβαια, πόσων τα πορτραίτα, απ’ αυτούς τους τελευταίους, δεν θα ‘χαν ξεσκιστεί σαν άχρηστα και περιττά μέσα στο πέρασμα του χρόνου, αν πάνω σ’ όλα αυτά δεν είχε μπει πονετική η Ανθρώπινη υπογραφή του Καλλιτέχνη˙ και πόσα ονόματα απ’ αυτούς, δεν θα ‘τανε τελείως στις μνήμες ξεχασμένα, αν στα νεκροταφεία κεκονιαμένοι τάφοι δεν είχαν λαξευτεί απ’ το Ανθρώπινο μεράκι, στην αναζήτηση, μέσα από Ανθρώπινο αγώνα στην Τέχνη, του ωραίου και του καλού!
Και βέβαια επίσης αξίζει ιδιαίτερα και να σημειωθεί εδώ, πως έστω και αν ακόμη ο οίκτος περισσεύει, στον καλλιτέχνη Σκηνοθέτη, βλέποντας ο ίδιος πιο βαθειά την ανθρώπινη μοίρα, για αυτούς που η πτώση τους Ιστορικά είναι όπως φαίνεται Μοιραία, η Ιστορία η ίδια, τελείως ανεξάρτητη, μ’ ένα Γιατί στο τέλος, δεν φθάνει να τους λυπηθεί. Κι ίσως επίσης η Ιστορική αντίφαση αυτή να ξεπερνιόντανε πιο ομαλά, κυρίως πιό δικαίως, αν βέβαια η νοσταλγία εν αντιθέσει με τα μύρια κακά που πέρασαν οι επτανήσιοι κι απ’ τους Ενετούς, κι Απ’ τους Γάλλους, κι απ’ τους Ρώσους, κι απ’ τους Άγγλους αργότερα, δεν τα ‘χε εξωραΐσει, στη σημερινή μνήμη μας, ο χλιδάτος πολιτισμός των αστών εκείνης της εποχής, που όπως και να το κάνουμε εξπρεσιονιστικά!, για τους αδύνατους εμάς, τους αδαείς ανθρώπους ήταν και είναι πράγματι σαν μαντολάτο πειρασμός.
Εν πάσει περιπτώσει κι όπως και να ‘χει η αλήθεια, τα ανθρώπινα μηνύματα του σκηνοθέτη έτσι κι αλλιώς περνούν˙ και η Ιστορία αυτό το καταγράφει˙ κι έτσι πορεύεται και μας πορεύει, όσο η Μοίρα μας, μας οδηγεί. Η Μόσχα του Τσέχωφ είναι μπροστά μας! Το πότε θα την φθάσουμε, δεν είναι υπόθεση της μοίρας. Είναι υπόθεση, μιας άλλης θέσεως, δική μας!
Ταινία σπουδαία και αν «και γνήσια Τραγική» με το θέμα της, το σενάριο της και την φωτογραφική ομορφιά της πόλης της Κερκύρας, δικαίως πρέπει και πιστεύω πως θα να σπάσει τα ταμεία˙ και εδώ και στο εξωτερικό! Τα Ευρωπαϊκά κουστούμια εποχής της Μπιάνκα Νικολαρεΐζη ήταν καταπληκτικά.
Από τους ηθοποιούς ο Γιάννης Φέρτης, η Δήμητρα Ματσούκα και η Ρηνιώ Κυριαζή (Ευλαλία Οφιομάχου) παρουσίασαν καταπληκτικές στιγμές ερμηνείας. Εξάλλου όλοι οι υπόλοιποι γυναικείοι και ανδρικοί ρόλοι ερμηνεύτηκαν το ίδιο καλά από τις ηθοποιούς και τους άνδρες συναδέλφους τους. Η ιδιόμορφη ερμηνευτική σκηνική παρουσία του κου Άκη Σακελλαρίου, στο ρόλο του αδίσταχτου γιατρού, αν και μεταχρονισμένα, αρκετά πειστική. Οι γιατροί παλαιότερα, τέρατα ιερά ακόμη, κι αν δεν κατέχονταν από αισθήματα ανθρωπιάς, ήξεραν δίχως νευρικότητα, έστω και με σοβαροφάνεια να μην το δείχνουν αυτό ποτέ.
Προσωπικά θαύμασα σταθερά, καθ’ όλη την σκηνική τους παρουσία˙ τις ερμηνείες του μεγάλου γιού του κόντε, Γιώργη, Χρήστου Λούλη, όπως και του αλησμόνητου ηθοποιού Κωνσταντίνου Παπαχρόνη στο ρόλο του Άγη˙ ως επίσης και την, αν και λίγη σε χρόνο, αλλά έντονη σε ποιότητα ερμηνευτική ικανότητα της Ελένης Κοκκίδου, (στο ρόλο της μαιτρέσας του Αλέξανδρου Οφιομάχου).
Τέλος στο τελικό αποτέλεσμα της ταινίας άπειρα συγχαρητήρια αξίζουν στον παραγωγό Νικόλαο Σέκερη, για την υπομονή του και την με πραγματική αγάπη απλοχεριά του στο γύρισμα μιας τόσο σπουδαίας και δαπανηρής, αλλά χρήσιμης για το κινηματογραφόφιλο κόσμο ταινίας!

Άγγελος Κότσαρης

Ο παράδεισος στη δύση. του Κώστα Γαβρά.

Ο συμπαθής συμπατριώτης μας Γαβράς μετά από πολλά χρόνια σκηνοθετικής πορείας στο εξωτερικό˙και μετά από μια επίσης πολύχρονη σκηνοθετική σιωπή, ξαναπαρουσιάζεται στο Κινηματογραφικό κοινό ξαναγράφοντας και πάλι σκηνοθετικά μια νέα επιτυχία. Συγχρόνως όμως ο καταξιωμένος σκηνοθέτης με την ταινία του αυτή καταγράφει επίσης κι ένα παράδοξο, αν κι όχι βέβαια σκηνοθετικό, αλλά, ας το πούμε, φιλοσοφικά πολιτικό παράδοξο εν σχέσει με την εν γένει ιστορική πορεία του ως κινηματογραφικού δημιουργού.
Σέβομαι βεβαίως αυτό που ο ίδιος ο καλλιτέχνης δέχεται προλογίζοντας το φιλμ του, ότι δηλαδή « Η ιδέα ήταν να δείξω τον μετανάστη όχι ως φορέα δραμάτων αλλά πιο “ανοικτό”. Να τον δω μόνο ως έναν απλό άνθρωπο ». Αμφιβάλλω όμως εάν αυτό το πετυχαίνει˙ και εάν αποτυγχάνει, μήπως και φταίει το ότι ο μετανάστης σήμερα και φορέας δράματος είναι και καθόλου απλό δεν τον αφήνει να είναι η κυριολεκτικά σήμερα απάνθρωπη δομή της κοινωνίας μας. Από την ίδια του ζωή ήξερε βέβαια ο Γαβράς τι ήταν να ‘σαι μετανάστης, μα απορώ, και δεν με πείθει σίγουρα, αν τώρα ο ίδιος ξέρει την διαφορά, ως προς αυτό, του χθες από το σήμερα.
Το φιλμ του Γαβρά «Ο παράδεισος στη δύση» σε πρώτη κι επιδερμική ματιά και εύκολα διαβάζεται και εύκολα κυλάει. Μα και στο κάτω, κάτω της γραφής, πέρα απ’ την ψυχαγωγία, τα μεγάλα πλάνα είναι έξοχα, η αφήγηση μαγευτική, η φωτογραφία θα ωφελήσει σίγουρα εφέτος τον τουρισμό και στην Ελλάδα μα και στο Παρίσι. Ως σημαντικό επίσης θα πρέπει να σημειωθεί το ότι η ντόπια και η διεθνής ψεύτο διανόηση για αρκετό καιρό στ’ αλήθεια θα ξεχάσει την πλήξη της κι άρα και τον στιλάτο της φαφλατισμό. Είναι γεγονός ότι με την ταινία του Γαβρά όλοι κλαυσιγελάσαμε και βγήκαμε απ’ την αίθουσα περίπου ικανοποιημένοι! Στο τέλος, τέλος, ναι όλα σε τούτη τη ταινία σου κλείνουνε το μάτι, ότι το φιλμ αυτό έγινε με μαγκιά μεγάλου καλλιτέχνη. Ακόμη και οι Έλληνες ηθοποιοί, πρώτοι φορά ξεφεύγουνε απ’ τα πάγια και μίζερα, τα ελληνικά τα τετριμμένα˙ και αναδεικνύονται, μες στο ταξίδι προς τον παράδεισο, ισάξιοι των ξένων συναδέλφων τους συντελεστές.
Μέχρι Εδώ όλα καλά και άγια και αυθαίρετο δικαίωμα του άξιου καλλιτέχνη να θέλει την ταινία του να ‘ναι στο νόημα της, εξ’ απαλών ονύχων, ελπιδοφόρα κι όχι Τραγική.
Πάντως σε τελευταία ανάλυση, αν έτσι ο σκηνοθέτης τα ‘χε μες στο μυαλό του, ο υπέροχος ηθοποιός Ρικάρντο Σκαμάρτσιο ή τον διέψευσε παταγωδώς, ή σαν αντάρτης πόλεων τον έπιασε στον ύπνο κι έβαλε στην ταινία του ένα ισχυρό φουρνέλο άλλης, τελείως διαφορετικής, σκηνοθετικής ερμηνείας.
Ο υπέροχος ηθοποιός, ούτε να κλάψει δεν μπορεί, ούτε και να γελάσει. Σκούζει, απ’ την αρχή ως το τέλος, το τραγικό το θέμα του σύγχρονου του μετανάστη. Κι όχι της μοναξιάς, με την οποία εύκολα ωραιοποιούν και εξηγούνε γενικά οι ελαφρόμυαλοι κριτές τα βάθη της ανθρώπινης στάσης και της ανθρώπινης εν γένει συμπεριφοράς απέναντι στον κόσμο, αλλά γερά πατεί με την ξεκάθαρη αποστασιοποίηση του απ’ τα κοινά προσωπικά του κίνητρα, δεμένος χειροπόδαρα και αδιάσπαστα κυρίως σοβαρά με το ατόφιο πρόβλημα της μοίρας των μεταναστών προ των πυλών της κόλασης, που ‘ναι στ΄αλήθεια γι’ όλους μας του σήμερα η Ευρώπη.
Σε λεπτομέρειες το παράδοξο, στην τελευταία ταινία του συμπαθητικού μας μέτοικου στο Παρίσι Γαβρά, είναι ότι «Ο παράδεισος στη δύση» ξετυλίγεται κατόπιν εορτής˙ μετά το άδειασμα δηλαδή του ονειροπόλου μετανάστη, από το μόνο συμβολικό είδωλό της ταινίας του, τον ψευδοντζέντλεμαν αστραφτερό, τον μάγο και θεό του δυτικού του παραδείσου˙ και μάλιστα, αμέσως μετά το τέλος της ταινίας, μες στα θλιμμένα μάτια του έξοχου αλήθεια ηθοποιού, αλλά και μες στην έκφραση αηδίας, σαν στρέφεται και βλέπει τη μαγική εικόνα του πύργου του Άιφελ με τα λαμπιόνια φωτισμένη.
Συνειρμικά, για τούτη τη σκηνή, το μόνο που μου έρχεται, είναι οι ανάλογες παλιές εικόνες, απ’ το παρελθόν, των Γερμανών στρατιωτών στην κατοχή του Παρισιού και πάλι εμπρός από τον ίδιο πύργο. Και στις δύο περιπτώσεις τα ίδια κι απαράλλακτα, αν κι από αντίθετες διευθύνσεις, το όνειρο είναι ανώφελο εντελώς και ακριβά πληρώνεται: Από τη μια το τώρα, ο διαλυμένος πια σοσιαλισμός, σαν σαπιοκάραβο που έμπασε νερά, αβέβαιος να πλέει με τα ποντίκια του απάνω, που καταπέλαγα μοιραία αφήνοντας τον πνίγονται άπατοι μες στη θάλασσα, στην άκαρπη προσπάθεια των ψευδαισθήσεων τους κάπου αλλού πιο παραπέρα απ’ αυτόν πηγαίνοντας να ’βρουν καινούργιους τόπους λεύτεροι μονάχα να ονειρεύονται˙ κι από την άλλη χθες, ο σαρκασμός κι η αλαζονεία στο βλέμμα το αγέρωχο των υπεράνθρωπων στρατιωτών του Γ’ Ράιχ, που στρέφοντας τα νώτα τους οικτίρουν τον παλιότερο πολιτισμό του χθες, σίγουροι μόνο για τον δικό τους μαγικό, εκείνο που κι αυτοί το ίδιο ονειρεύονταν πως θα φτιαχνάν στο αύριο.
Και στις δύο περιπτώσεις, και τότε και τώρα, ούτε στις παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες, μα ούτε και στην πρόσφατη ετούτη κινηματογραφική εγγραφή είχε διαφανεί το τέλος του κόσμου του παλιού μα και του κόσμου του παρόντος. Η ερειπωμένη Ευρώπη, ο ερειπωμένος κόσμος, μετά την λήξη του πολέμου, ήτανε άγνωστη στους τότε Γερμανούς.
Το χάος, που σήμερα ο Γαβράς διστακτικά ψελλίζει, δεν είχε ακόμη οριστικοποιηθεί, όταν τελείωνε το φιλμ, για να μπορεί περίτρανα ο ίδιος να ειρωνευτεί με τραγική ειρωνεία το περιεχόμενο του Ευρωπαϊκού παράδεισου. Ίσως γι’ αυτό τελείως επιδερμικά δείχνει την κόλαση, στολίζοντάς την αφειδώς, με υπέροχα τοπία, με γραφικές, ελεύθερες κι ερωτικά ευαίσθητες στο ξένο κρέας κυρίες και κυρίους, διστακτικά αφημένους στης μοναξιάς και των παθών τους τις ορέξεις. Κυρίως μάλιστα απλοϊκά επαναπαύεται ο δημιουργός, ξεχνώντας το καράβι με τους πνιγμένους αλβανούς, απ’ έξω απ’ το Οτράντο, τους άλλους τους πνιγμένους Αφρικανούς και Ασιάτες στο Αιγαίο και στην Κρήτη, τους πάμπολλους κομματιασμένους από τις νάρκες στον Εύρο, τις στιγμές που έζησαν επάνω στην πλατεία Κουμουνδούρου εκατοντάδες Κούρδοι μετανάστες τον χειμώνα του 98, τα γκέτο στο Λαύριο, στην Πεντέλη, τα γκέτο μεταναστών στο Παρίσι και το μέλλον τους, τα παιδιά των φαναριών, τα άρρωστα παιδιά, τα ορφανά παιδιά, τις γυναίκες και τους άνδρες του εμπορίου της λευκής και της μαύρης σάρκας, κι άλλα κι άλλα.. Έτσι κι αλλιώς ή κρίση η οικονομική του μαγικού και λαμπερού καπιταλισμού δεν είχε ακόμη αναγγελθεί, την ώρα που γυρίζονταν και που τελείωνε το φιλμ ο έξοχος κατά τα άλλα συμπαθής Γαβράς.
Τι θα απογίνει αυτός ο κόσμος, πέρα απ’ το βλέμμα του Γαβρά, την ώρα που η Ευρώπη βυθίζεται στην πιο χειρότερη οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική της κρίση μετά το 1930, ποίος άξιος τάχατες θα μας το πει!
Κι εδώ ακριβώς το μείον για τον καλλιτέχνη, που χρειάζεται για να δικαιωθεί τον τύπο μόνο επί των ήλων. Στην ταινία λείπει το Τραγικό, όσο κι αν σκούζει ο Ηλίας.
Πάντως ότι κι αν λέω, όπως με προβλημάτισε κι εμε ετούτη η ταινία, μπορεί το ίδιο να συμβεί και με σας. Γι’ αυτό ανεπιφύλακτα σας συνιστώ, το να την δείτε!

Άγγελος Κότσαρης

Θόδωρος Αγγελόπουλος

Η σκόνη του Χρόνου

Μέσα στην αγκαλιά της Καραϊνδρου
Κάτω απ’ τις τεράστιες πατούσες του Μπάχ
Κι ανάμεσα απ’ τον Μπετόβεν και τον Βάγκνερ
Μια συνεχής κρίση της ανθρώπινης περιπέτειας
Η τέταρτη φτερούγα της Τέχνης.

Το κείμενο είναι του Άγγελου Κότσαρη.

Ο μίτος της αιμάτινης ανάγκης για ανθρώπινη ανέλιξη, στη δεύτερη ενότητα της ημιτελούς τριλογίας του Θόδωρου Αγγελόπουλου, ως ήταν φυσικό στην σκόνη του χρόνου, έπρεπε να ξαναμαζευτεί από το τεράστιο αρσενικό είδωλο, του Πατέρα Κρόνου ή και του Οιδίποδα, του λιβαδιού που δακρύζει, με την μορφή του γηραλέου έξοχου ερμηνευτή Μισέλ Πικολί. Η ύβρις αέναη και πανάρχαια. Η Γήινη γυναίκα, ( Η Ελένη), το τραγικό εφεύρημα του προπατορικού αμαρτήματος της προαιώνιας ανδροκρατούμενης κοινωνίας, κρατάει στα χέρια της την άκρη του νήματος και ο Σπύρος, ξετυλίγοντας, τυλίγοντας το κουβάρι, αναλαμβάνει ανδροπρεπώς να φέρει εις πέρας και το ταξίδι και την επιστροφή˙ και ακόμη το πιο δυσκολότερο, την συνέχεια στον χρόνο. Μνήμες παράφορα φορτωμένες διχαστικά με ελπίδα κι απελπισία, με λάθη και αγώνα να ξεπεραστούν, με άφεση και εγκαρτέρηση, αλλά και με συνεχή αμφισβήτηση και αμφιβολία και τελικά με πικρόγλυκη αποδοχή της Τραγικής ειρωνείας. Ποιο το κουράγιο του Σίσυφου την ώρα που ξανά απ’ την αρχή πρέπει ν’ αρχίσει τον αγώνα ν’ ανεβάσει τον βράχο στην κορυφή!
Σαν παλιάτσος, ο καλλιτέχνης, της κομέντια ντελ’ άρτε, χαμένος στην αχανή αίθουσα του παλκοσένικου της αίθουσας Τριάντη, ανεβάζει το βλέμμα διστακτικό σιγά, σιγά προς τα πάνω και θολά ατενίζει, στο φωτισμένο χάος απέναντι του, το άλλο ενδιάμεσο προσωποποιημένο είδωλό της τραγικά ενδεδυμένης, με το ψευδομανδύα της ανθρώπινης προόδου, εξουσίας και γελοία ψελλίζει νευρόσπαστα « κι όμως, κε πρόεδρε, δεν χάνονται όλα!» Ποιόν απ’ τους δύο να οικτίρεις, όταν σε άπειρη απόσταση πίσω απ’ αυτούς στέκεται η ειμαρμένη! Πόσους ανθρώπους να οικτίρεις, όταν το θαύμα του ξεστρατισμένου σοσιαλισμού, του ανήθικου, διεφθαρμένου πατερναλιστικού καπιταλισμού χθες, σήμερα, αύριο, σκότωσε, σκοτώνει και θα σκοτώνει εκατομμύρια ανθρώπους, τον ίδιο τον Σίσυφο. Από εδώ ο αισιόδοξος Μπετόβεν, στο μέσον ο καλλιτέχνης και από εκεί ο αμφισβητίας Βάγκνερ˙ και πίσω στο αχανές αναποτελεσματικός ο αέναα στιβαρός και αινιγματικός Μπαχ˙ και σ’ όλα και παντού ανάμεσα τους η σκόνη του Χρόνου στο συνειδητά τρυφερό, εύκολο αγκάλιασμα της από τις μαγικές νότες της Καραϊνδρου.
Η σκόνη του χρόνου˙ που απεγνωσμένα και ουτοπικά ο καλλιτέχνης δημιουργός προσπαθεί, ελπίζοντας πάντα να την βλέπει σαν γκρίζα πάχνη απλωμένη στα συναισθήματα, στην πολιτική, στην απαξία του κοινωνικού όντος και στην προσπάθεια του κάποτε να εξιλεωθεί μέσα απ’ τη διαδικασία της κάθαρσης˙ μπορεί και να είναι όντως σκόνη γι’ αυτόν, το ίδιο όμως το μέγεθος της παραφοράς του, ως και η εξουθενωτική ανάλωση του να καταλάβει, δεν αφήνει περιθώρια και στον πιο απλό θεατή που τον παρακολουθεί να μην καταλάβει ότι τις μνήμες του, την ίδια του τη φιλοσοφία, στο πέρασμα του χρόνου, δεν τις σκεπάζουν οι πατιναρισμένες προσωπικές του αγωνίες, αλλά η πανανθρώπινη αγωνία του χθες, του σήμερα και κυρίως του αύριο.
Το τέλος της σκόνης του χρόνου, παρ’ όλο ότι ξεκινά από ψηλά, κι όσο τρυφερό και να φαίνεται στο ανάλαφρο, στιγμιαίο πέταμα του finale, και πάλι στο τέλος προσγειομένο επάνω στην ίδια πανάρχαια γη κινούμενο, ελίσσεται φορτωμένο με τις παλιές προδιαγραφές των γήινων μορφών και των ανθρώπινων παθών τους. Σαν μια αιώνια κατάρα, της ίδιας τους της μνήμης!
Τι άλλο απομένει στον καλλιτέχνη από το εκκλησιαστικό όργανο και τη βεβαίωση του ειδικού, ότι «στο τέλος, τέλος κάτι μένει». Κοιτώντας τον κόσμο με τα μάτια του Αγγελόπουλου, πόσες οι ψευδαισθήσεις, για να περνά κι αυτό σαν τάχατες αληθινό!
Η σκόνη του χρόνου λιγότερο κοπιώδης στην αφηγηματική ανάγνωση της σε σχέση με το λιβάδι που δακρύζει. Πιο λιτή στα εικαστικά πλάνα της διευκολύνει την στιβαρότητα του δομημένου μύθου με αληθινή αγωνία. Υπέροχη η φωτογραφία του Ανδρέα Σινάνου. Οι ηθοποιοί πιστοί στις ιδέες του καλλιτέχνη, με τον αισθαντικό Σπύρο, την δυναμική Ελένη, τον ανθρώπινο Γιάκομπ, τον εγγενώς προβληματισμένο γιό του Σπύρου και της Ελένης και την γυναίκα του, στην ιδιαιτέρως τόσο ανεπαίσθητα αισθαντική στιγμή του τελευταίου τους αποχαιρετισμού στο δρόμο.
Ταινία δύσκολη, όπως οι περισσότερες μετά την αναπαράσταση, του Αγγελόπουλου, που όμως, παρ’ όλες τις επιπόλαιες και εμπαθείς πολιτικά ματιές των ορκωτών κριτών του Κινηματογράφου, σε καμία περίπτωση, δεν είναι δυνατόν να αμαυρώσουν ούτε το μέγεθος του έλληνα καλλιτέχνη, ούτε την αληθινή φύση του πνεύματος του πρωτεργάτη διανοούμενου της ελληνικής αριστεράς στον Κινηματογράφο. Αυτός που αναφέρει συνεχώς το όνομα του Θεού, έλεγε ο Σάρτρ, δεν μπορεί να είναι άθεος. Οι πραγματικοί άθεοι δεν αναφέρονται ποτέ στο θεό. Μην ανησυχούν οι σύντροφοι του Κ.Κ.Ε η ψυχή του Αγγελόπουλου ήταν και θα μείνει κόκκινη. Οι προτομές του Στάλιν, στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας, έτσι κι αλλιώς δεν αλλοιώνουν στη μνήμη κανενός την εικόνα στην παρέλαση, μπροστά απ' το κρεμλίνο, του Πατερούλη των λαών. Άλλο η πίκρα κι άλλο η Ιστορία. Δικαίωμα όλων μας να είμαστε πικραμένοι... και πικραμένοι να μην παύουμε να αγωνιζόμαστε.!.

Οι εν τω λουτρώ του αίματος Αμερικανοί και Ισραηλίτες συνεχίζουν το σφαγείο των άμαχων Παλαιστινίων μπροστά στα μάτια μας.

Through the Night
Albert Bloch

Μην ξεχνιόμαστε η Σφαγή στην Παλαιστίνη συνεχίζεται. Μπορεί αύριο να είναι η σειρά μας!

GUERNICA PICASSO

ΣΗΜΕΡΑ ΠΛΕΟΝ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΛΟΓΙΑ. ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΥΛΑΕΙ ΣΑΝ ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΣΤΗΝ ΓΑΖΑ.
ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΣΑ ΤΟΝ ΧΙΤΛΕΡ. ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟΝ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΩ. ΟΜΩΣ ΑΠΟ ΣΗΜΕΡΑ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΘΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΣΩ ΤΟΥΣ ΦΑΣΙΣΤΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΑΤΡΩΝΑ ΤΟΥΣ ΤΟ ΑΙΜΟΒΟΡΟ ΤΕΡΑΣ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ ΜΑΣ ΜΠΟΥΣ.